ժամանակահատված՝ ապրիլ 4-8

Առաջադրանք

• Ինչպիսի՞ իրավիճակ էր Արևելյան Հայաստանում 5-րդ դարի առաջին կեսին։
  • Արևելյան Հայաստանը 5-րդ դարում, դարձավ մարզսպանություն, բայց պսպսնվեց հայ նախարարական համակարգը: Նախարարները մնում էին իրենց տիրույթների տերերը: Կաթողիկոսը զրկվեց պաշտոնից և միայն կարող էր զբաղվել կրթական գործով: Արևելյան Հայաստանը ղեկավարելու ուղարկվեց Պարսկի պաշտոնյա: Հայրենանվեր նախարարների և հոգևոր գործիչների ջանքերով Արևելյաան Հայաստանում Հայ ժողղովրդի վիճակը բարեալվել էր: Հասկերթ 2-ի ժամանակ ավելի վատացավ Հայ ժողովրդի վիճակը: Նա ամենինչ արեց թուլացնելու ռազմական ուժը և ծրագրեց Հայերի կրոնափոխությունը: Բարձրացվեցին հարկերը, հարկատու դարձավ նաև հոգևարանությունը: Բարձր պաշտոների դրվեցին նաև Պարսիկները:
• Նկարագրե՛լ Վարդանանց պատերազմի ընթացքը:
  • Վարդան Մամիկոնյանի հրամանով հայոց զորքը հավաքվեց Այրարատում և արագորեն շարժվեց թշնամուն ընդառաջ։ Սպարապետը ցանկանում էր ճակատամարտ տալ հայ-պարսկական սահմանում և կանխել երկրի ավերումը։ Սակայն Մուշկան Նյուսալավուրտի հրամանատարությամբ պարսկական զորքն արդեն անցել էր Հեր ու Զարևանդ գավառները և շարժվում էր դեպի երկրի խորքը։ Պարսիկների հսկայական բանակն ուժեղացված էր ընտիր հեծելազորով՝ «Մատյան գնդով», ու մարտական փղերով։ Պարսիկները շուտով մտան Վասպուրականի Արտազ գավառ և բանակ դրեցին Տղմուտ գետի աջ ափին՝ Ավարայրի դաշտում։ 451 թվականի գարնանը պարսկական բանակը Փայտակարանից շարժվելով, սահմանամերձ Հեր և Զարևանդ գավառներով մտնում է Մարզպանական Հայաստան
• Որո՞նք են Վարդանանց պատերազմի պատճառները և հետեւանքները:
  • Հասկերտը պահանջում է հայերին հրաժարվել քրիստոնեությունից: Սակայն հայերը հրաժարվում են և Հասկերտը տեղեկանալով մերժման մասին, սպառնալիքներ է ուղղարկում: Այդ ժամանակ Վարդան Մամիկոնյանը խորհրդակցություն է հրավիրում: Բոլորը տեղեկանում են, որ նախարարների ուրացումը կեղծ է եղել և այդ խորհրդակցությանը նախարարները ու հոգևորականները երդվում են հավատարիմ լինել հայրենիքի և քրիստոնեական սուրբ գործին: Աղվանից լուր է ստացվում, որ պարսից բանակը ներխուժել է և բռնություններ է գործում: Վարդան Մամիկոնյանը զոյք է հավաքում 451թ.Մայիսի 26-ին: Լուսաբացին սկսվում է Ավարայրի ճակատամարտը: Ավարայրի դաշտում Վարդանը զոհվում է և նրա հետ զոհվում են 1036զինվոր\:
• Վարդանանց պատերազմը կրոնակա՞ն պատերազմ է։ Հիմնավորիր ինչու՞։
• Որո՞նք են Վահանանց պատերազմի պատճառները և հետևանքները:
  • 481 թ.-ին Շիրակում կայանում է հավաք, որտեղ հայ նախարարները որոշում են ապստամբել: Նրանց վճիռն էր` «Լավ ենք համարում մի անգամ մեռնել, քան թե ամեն օր եկեղեցու և քրիստոնեության արհամարհանքը և քակտումը տեսնել »: Խուսափելով հայ ապստամբների հետապնդումից՝ պարսից մարզպանը փախչում է Ատրպատական: Սկսվում է Վահանանց պատերազմը:
• Համեմատե՛լ Վահանանց և Վարդանանց պատերազմները

Հետևանքներ

Ճարմանայի դաշտում՝ Կուրի գետահովտում, տեղի է ունենում ճակատամարտ ։ Սակայն այն ողբերգական ելք է ունենում. զոհվում են ասպետ Սահակ Բագրատունին և քաջ Վասակ Մամիկոնյանը: