Բջիջները լինում են բուսական և կենդանական: Կենդանական և բուսական բջիջների միջև կան տարբերություններ, սակայն նրանք ունեն նման կառուցվածք: Բոլոր բջիջները կազմված են բջջաթաղանթից, ցիտոպլազմայից, կորիզից և օրգանոիդներից:

Օրգանոիդներն ապահովում են բջջի կենսագործունեությունը՝ շնչառությունը, թթվածնի անջատումը, աճը, զարգացումը և այլն: Դրանք կոչվում են ցիտոպլազմայի մասնագիտացված մասերը, որոնք ունեն որոշակի կառուցվածք և կատարում են բջջի այս կամ այն գործառույթը։ Էլեկտրոնային մանրադիտակի օգնությամբ պարզվել են օրգանոիդների կառուցվածքի բոլոր մանրամասները։ Կատարում են զանազան ֆունկցիաներ։ Տարբերում են՝

1. կմախքային
2. հենարանային օրգանելներ, որոնք ապահովում են օրգանիզմի պաշտպանությունը մեխանիկական, քիմիական և այլ վնասակար ազդեցություններից, շարժական և կծկողական օրգանելներ, զգայական կամ ռևցնպաորային օրգանելներ, հարձակողական և պաշտպանական օրգանելներ, մարսողական օրգանելներ, որոնք կատարում են սնունդը որսալու, բջիջ տեղափոխելու և մարսելու ֆունկցիա, ներզատական և արտազատական օրգանելներ։

Կածանն ինձ տաներ անտառը՝ ցախի,
Անտառն իմ գլխին ուլունքներ թափեր։
Սուլոցի փոխվեր սարսուռն իմ վախի,
Եվ ոչ մի շշուկ ոտքս չկապեր։

Կացինս թողած կաղնու փչակում,
Պարանս ժայռի փեշերին թողած,
Շապիկիս թևքը՝ մասրենու ճանկում,
Փեշքը՝ մոշենու փշերին թողած,

Թռչեի թրջված հավքի ետևից
Եվ չբռնեի մինչև իրիկուն…
Հարցնեի հողից, ջրից, աստղերից.—
Գտնեի կածանն ու դառնայի տուն:

Հայրս ինձանից բան չհարցներ,
Չնայեր ոչ մի խնդիրք ու լացի,
Ինձ «պարան, կացին ու ցախ դարձներ»…
Եվ մայրս կանչեր իրիկնահացի։

Քթիցս կարծես ծուխ է բարձրանում…
Ինչո՞ւ է կորածն այսքան քաղցրանում։

Индивидуальный проект

Нутрициолог – человек, занимающийся вопросами гигиены питания. Он изучает взаимодействие разных видов пищи, химический состав продуктов, эффект пищевых добавок, витаминов и прочих добавок с целью укрепления здоровья человека. Нутрициология тесно связана с терапией, эндокринологией, обычной и спортивной диетологией.

В чем суть нутрициологии?

Нутрициология помогает раскрыть все тайны и особенности продуктов питания, показывая влияние еды на здоровье человека. Эту научную дисциплину часто называют «гигиеной питания», позволяя открыть глаза людям на то, с чего они ежедневно берут энергию.

Нутрициологи и диетологи занимаются питанием, но у них разные навыки и опыты. Диетолог — врач и может заниматься лечением людей с различными заболеваниями, вызванными неправильным питанием. Специалист по нутрициологии работает со здоровыми людьми (не требующими врачебного вмешательства), и не может назначать лечение.

Пища – это основная потребность человека, чтобы выжить, это потребность каждого живого организма. Человеческому организму необходимы различные из следующих пяти питательных веществ: белки, углеводы, жиры, витамины и минералы, которые поступают из пищи, которую мы едим, чтобы оставаться здоровыми, активными и продуктивными.

Поэтому мы не должны тратить Еду впустую. Привычки здорового питания сохранят ваше здоровье и предотвратят болезни. Избегайте употребления нездоровой пищи, так как она влияет на ваше здоровье, и в ней мало питательных веществ, необходимых вашему организму, и много жира, сахара и соли, которых ваш организм может легко получить в избытке.

Презентация

ՍՄՄ-Սոցիալական մեդիայի մարքեթինգ։ Հիմնականում ուշադրություն է դարձվում որակյալ կոնտենտի ստեղծման վրա, որը կգրավի պոտենցիալ գնորդների ուշադրությունը։ Սոցիալական մեդիայի մարքեթինգում հիմնական շեշտադրումը կատարվում է այն կոնտենտի ստեղծման վրա, որը մարդիկ ինքնուրույն կտարածեն սոցիալական կայքերի միջոցով՝ առանց կազմակերպչի մասնակցության։ Սոցիալական մեդիայի մարքեթինգը ներառում է աշխատանքի տարատեսակ մեթոդներ։ Նրանցից ամենահայտնիներն են բրենդի համայնքների կառուցումը, բլոգորտի հետ աշխատանքը, վարկանիշային մենեջմենթը, անհատական բրենդինգը։ Իմացա թե ինչպես է SMM-ը զարգացնում մեր բիզնեսը և ինձ համար հետաքրքիր էր այդ դասընթացը:

Ձմեռային մարզական ստուգատեսի իմ առաջին ճամփորդությունը եղավ դեպի «Իրինա Ռոդնինայի անվան գեղասահքի դպրոց»։ Գնացինք Ընկեր Մարիամի և Ընկեր Նելլիի հետ։ Մեծամասնությամբ մեր կուրսով էինք։ Սահեցինք բոլորով շատ հավես և հետաքրքիր անցավ: Չնայած որ լավ սահել գիտեի երկու անգամ ընկա։ Ընկերուհիներիս սովորեցնում էի սահել։ Սահելուց կտրվում ես աշխարհից նամանավանդ երբ հաճելի երաժշտություն է հնչում։ Բոլորով սահեցինք և ուրախ վերադարձանք քոլեջ։

Վարժ. 1 էջ 10

1. Es la una y media.
2. Son las nueve menos veinte.
3. Son las nueve y diez.
4. Son las doce en punto.
5. Son las deiz y cuarto.
6. Son las tres y veinticinco.
7. Son las seis menos deiz.
8. Son las once menos cuarto.

Վարժ. 5 էջ 11

1. Manolo y Nuria no son espanoles F
2. Nuria es peluquera V
3. Manolo y Nuria tienen tres hijos F
4. Hilda y Benito son hijos adoptados V

Վարժ. 6

1. Mi hermana e muy simpatica.
2. ?Tu vives con tus padres?
3. ?Donde viven tus padres?
4. Mi hermano mayor es medico.
5. Mi marido trabaja en una empresa alemana.
6. Mi abuelo vive con mis padres.
7. Tus hijos estudian en la universidad.

Վարժ. 8

1. Mis padres son italianos.
2. ?Donde estan mis lapices?
3. Enrique tiene dos relojes.
4. El diccionario está encima de la mesa.
5. La ventana está abierta.
6. Es la una y cuarto.
7. Este sofá es muy cómodo.
8. En mi país las gente cenan a las diez.

Միտոզը էուկարիոտ բջջի կորիզի բաժանումն է` քրոմոսոմնների թվի պահմանմամբ: Ի տրաբերություն մեյոզի, միտոտիկ բաժանումը տեղի է ունենում առանց բարդությունների, քանի որ չի ներառում պրոֆազի ընթացքում հոմոլոգ քրոմոսոմների կոնյուգացիա:
Միտոզի փուլերը.Միտոզը բջջային ցիկլի մի հատվածն է, սակայն այն բավականին բարդ է և իր մեջ ներառում է հինգ փուլեր`պրոֆազ, պրոմետաֆազ, մետաֆազ, անաֆազ, տելոֆազ:
Քրոմոսոմների կրկնորինակների ստեղծումը կատարվում է ինտերֆազի ժամանակ և միտոզի փուլում քրոմոսոմները արդեն կրկնապատկված են:
— Պրոֆազի փուլում տեղի է ունենում հոմոլոգ քրոմոսոմների (զույգերի) կոնդենսացիա և սկսվում է բաժանման վերետենի ձևավորումը: Մարդու և կենդանիների բջիջներում սկվում է ցենտրիոլների հեռացումը, ձևավորվում են բաժանման բևեռները:
— Պրոմետաֆազը սկսվում է բջջի կորիզի թաղանթի քայքայմամբ: Քրոմոսոմները սկսում են շարժվել, նրանց ցենտրոմերները կոնտակտի մեջ են մտնում ցենտրիոլների միկրոխողովակների հետ, իսկ բևեռները շարունակում են իրարից հեռանալ:
— Մետաֆազի ընթացքում քրոմոսոմների շարժումը դադարում է, նրանք տեղավորվում են բջջի այսպես կոչված հասարակածի վրա` բևեռներց հավասարաչափ հեռավորության վրա, մի հարթության մեջ` առաջացնելով մետաֆազային թիթեղիկ: Կարևոր է նշել, որ այս դիրքում նրանք մնում են բավականին երկար ժամանակ, որի ընթացքում բջջի մեջ կատարվում են նշանակալից վերփոխումներ, որից հետո միայն կարող է տեղի ունենալ քրոմոսոմների իրարից հեռացումը: Այս է պատճառը, որ մետաֆազը ամենահարմար պահն է քրոմոսոմնների քանակի հաշվարկման:
— Անաֆազի ընթացքում քրոմոսոմները հեռանում են իրարից դեպի հանդիպակած բևեռներ. վեջինները նույնպես շարունակում են իրարից հեռանալ:
— Տելոֆազում արդեն առանձնացված քրոմոսոմների խմբերի շուրջ ձևավորվում են բջջի կորիզների թաղանթներ, որոնք ապակոնդենսացվում են և առաջացնում են երկու դուստր կորիզներ:

Բույսերի բջիջները միմյանց հետ կիսում են բազմաթիվ բնութագրեր, բայց իրենց հերթին նրանք որոշ բնութագրեր ունեն կենդանիների բջիջների հետ, բնութագրեր, որոնք բնորոշ են բոլոր էուկարիոտիկ բջիջներին:

Հաջորդը, մենք կներկայացնենք բույսերի բջիջների որոշ ընդհանուր հատկությունների և բնութագրերի ցուցակ.

– Դրանք բջիջներ են էուկարիոտներ նրանք ունեն իրենց գենետիկական նյութը թաղանթային միջուկի մեջ և ունեն այլ բաժանմունքներ, որոնք շրջապատված են կրկնակի կամ մեկ թաղանթներով:

– Բոլորն էլ մեկն ունեն բջջային պատը պլազմային թաղանթը (ցիտոզոլն իր օրգաններով փակողը) շրջապատված և պաշտպանված է կոշտ պատով, որը բաղկացած է պոլիսախարիդների բարդ ցանցերից, ինչպիսիք են ցելյուլոզան (գլյուկոզի մոլեկուլների պոլիմեր):

Կենդանական բջջի կառուցվածքը

Կենդանական բջիջի կառուցվածքը (կենդանական բջիջ)

Ավելին, կենդանական բջիջը տարբերվում է մնացած էվկարիոտներից նրանով, որ այն կազմակերպում է ուրիշների հետ կենդանական աշխարհին պատկանող բազմաբջիջ օրգանիզմներ կազմելու համար:

Իր հերթին, կենդանիները ե՛ւ մանրադիտակային, ե՛ւ մակրոսկոպիկ չափի կենդանի էակներ են որոնք, ի միջի այլոց, բնութագրվում են շարժվելու ունակությամբ և, ի միջի այլոց, նյարդային բջիջներ ներկայացնելով: Անիմալիայի թագավորությունը 5 թագավորություններից մեկն է, որոնք մենք գտնում ենք էուկարիոտների խմբում:

Կենդանիների բջիջների մասեր

Սրանք հիմնական մասերն ու կառույցներն են, որոնք կազմում են կենդանիների բջիջները:

1. Հիմնական Միջուկը, հավանաբար, ամենակարևորն է կենդանական բջիջի մի մասը, որի վրա մոլեկուլները սինթեզվում են բջիջի որոշակի մասեր կառուցելու և վերականգնելու համար, այլ նաև ռազմավարական ծրագիր է, թե ինչպես դա աշխատանքներ և օրգանիզմի պահպանումը, որի բջիջը մաս է կազմում:
2. Բջջային թաղանթ Բջջային թաղանթը բջիջի ամենահեռավոր շերտն է, ուստի այն ընդգրկում է գրեթե ամբողջ բջիջը և հավասարապես պաշտպանում է դրա բոլոր մասերը: Այն բաղկացած է լիպիդների մի շարքից, որի մեջ մասնագիտացված գործառույթներով որոշ սպիտակուցներ հատվում են / կամ ներթափանցված են այս շերտերի մեջ:
3. Ցիտոպլազմա Ցիտոպլազմա նյութը, որը լրացնում է միջուկի և բջջային թաղանթի միջև տարածությունը, Այսինքն ՝ դա նյութն է, որը ֆիզիկական հենարան է գործում բջիջի բոլոր ներքին բաղադրիչների համար: Ի թիվս այլ բաների, դա օգնում է ապահովել, որ կենդանական բջիջի զարգացման կամ վերականգնման կամ ուրիշների հետ հաղորդակցման համար անհրաժեշտ նյութերը միշտ լինեն բջջի ներսում:
4. Բջջային կմաղք Բջջային կմախքը ա քիչ թե շատ կոշտ թելերի հավաքածու որոնք ունեն բջիջը ձևավորելու և դրա մասերը քիչ թե շատ միշտ նույն տեղում պահելու նպատակ:
5. Միտոքոնդրիա Միտոքոնդրիաները կենդանական բջիջի ամենահետաքրքիր մասերից մեկն են, քանի որ դրանք պարունակում են իրենց սեփական ԴՆԹ-ն ՝ տարբերվող միջուկից: Ենթադրվում է, որ այս կառուցվածքն իրականում բջջի և մանրէների միջև հանգույցի մնացորդ է (միտոքոնդրիան բջիջի մեջ ներմուծված մանրէներն են ՝ սիմբիոտիկ հարաբերությունների մեջ միաձուլված):
6. Գոլջի ապարատ Գոլջիի ապարատը հիմնականում պատասխանատու է դրա համար հումքից մոլեկուլներ ստեղծելով, որոնք գալիս են կենդանական բջիջների այլ մասերից, Այսպիսով, դա միջամտում է շատ բազմազան գործընթացների, և բոլորը կապված են նոր նյութերի նորոգման և արտադրության հետ:
7. Էնդոպլազմային ցանց Golgi ապարատի նման, էնդոպլազմային ցանցը նույնպես բնութագրվում է նյութերի սինթեզմամբ, բայց այս դեպքում դա անում է ավելի փոքր մասշտաբով: Մասնավորապես, դա հատկապես մասնակցում է լիպիդների ստեղծմանը, որոնց միջոցով կարելի է պահպանել բջջային թաղանթը.
8. Լիզոսոմներ Լիզոսոմները մասնակցում են բջջային բաղադրիչների դեգրադացմանը `դրանց մասերը վերամշակելու և դրանց ավելի լավ օգտագործումը տալու համար: Դրանք մանրադիտակային մարմիններ են, որոնք ազատում են «լուծարման» ունակությամբ ֆերմենտներ կենդանական բջիջների տարրեր:

Միտոքոնդրիուսներ

Կառուցվածքը Միտոքոնդրիումները հարուստ են սպիտակուցներով, պարունակում են լիպիդներ և ոչ մեծ քանակությամբ ՌՆԹ։ Էլեկտրոնային մանրադիտակի տակ երևում է միտոքոնդրիումների երկու շերտից կազմված՝ 10-25 նմ թաղանթը։ Արտաքին թաղանթը հարթ է, դրանում քիչ են սպիտակուցները և շատ են ֆոսֆոլիպիդները ։ Ներքին թաղանթն առաջացնում է բազմաթիվ ծալքեր կամ ներփքումներ՝ կատարներ (կրիստաներ), որոնք ուղղված են դեպի միտոքոնդրիումի ներքին խոռոչը։ §Կրիստաներ¦ բառը առաջացել է լատիներեն §կրիստ¦-ելուստ, սանր բառից։ Թաղանթներից յուրաքանչյուրը կազմված է երեք շերտից՝ երկու շերտ սպիտակուցային մոլեկուլներից և մեկը՝ միջինը, ճարպային մոլեկուլներից։ Որքան ակտիվ է տեղի ունենում այն նյութերի սինթեզը, որոնք պահանջում են մեծ էներգիա, այնքան ուժեղ են զարգացած և խիտ են կրիստաները միտոքոնդրիումներում։ Այդ պատճառով էլ ենթադրվում է, որ նրանք սերտորեն կապված են մակրոէրգիկ նյութերի սինթեզի հետ։ Կատարների մակերեսին կա ԱԵՖ սինթեզող ֆերմենտների շղթա, որտեղ և կատարվում է ԱԵՖ-ի սինթեզ, իսկ արտաքին մեմբրանում՝ ճեղքում^[5]։ Ներքին թաղանթով սահմանափակված տարածությունը անվանում են մատրիքս։ Մատրիքսում են գտնվում՝

• Կրեբսի ցիկլին մասնակցող ֆերմենտների մեծամասնությունը,
• միտոքոնդրիալ ԴՆԹ
• ՌՆԹ
• ռիբոսոմներ։

Միտոքոնդրիումների արտաքին և ներքին թաղանթների մակերեսին, հատկապես կրիստաների մակերեսին, ինչպես նաև ներքին խոռոչում տեղավորված են մեծ քանակությամբ տարբեր ֆերմենտներ, որոնց հետ կապված է նրանց գործունեությունը։ Միտոքոնդրիումները բազմանում են կիսվելով և ապրում են մոտ 10 օր։ Միտոքոնդրիումում պարունակվող ԴՆԹ-ն օղակաձև է և տարբերվում է կորիզային ԴՆԹ-ից:

Ֆունկցիա

Բջջային շնչառությունը կատալիզող ֆերմենտային համակարգը գտնվում է միտոքոնդրիումի արտաքին թաղանթում։ Ընդ որում, այդ ֆերմենտները տեղավորված են խիստ կարգավորված։ Բջջային շնչառության արդյունքում անջատվում են էներգիա. այն փոխանցվում է ներքին թաղանթին, որտեղ լիցքավորվում են բջջի §ակումուլյատորները՝ ադենոզինեռֆոսֆորական թթվի՝ ԱԵՖ-ի մոլեկուլները։ ԱԵՖ-ի մոլեկուլներում պաշարված էներգիան օգտագործվում է ամենատարբեր պրոցեսներում։ ԱԵՖ-ն անցնում է ցիտոպլազմա, հետո ուղղվում է դեպի կորիզ, օրգանոիդներ, որտեղ էլ օգտագործվում է այդ էներգիան։ Այսպիսով, միտոքոնդրիումները բջջի §ուժային կայաններն¦ են։ Ապացուցված է, որ բջջի կողմից թթվածնի օքսիդացումը տեղի է ունենում միայն միտրոքոնդրիումների մասնակցությամբ։ Միտոքոնդրիումների ֆունկցիաների մեջ մտնում է նաև այդ օրգանոիդի կազմի մեջ մտնող ոչ մեծ սպիտակուցի, ինչպես նաև ՌՆԹ-ի և ԴՆԹ-ի սինթեզը:

Քլորոպլաստ

Կառուցվածցը

Քլորոպլաստներն ունեն հարթ սկավառակի տեսք, 2-ից մինչև տասը միկրոմետր տրամագիծ և մեկ միկրոմետր հաստություն։ Քլորոպլաստը շրջապատված է ներքին և արտաքին ֆոսֆոլիպիդային շերտեր ունեցող թաղանթով։ Այդ երկու շերտերի միջև գտնվում է միջմեմբրանային տարածությունը։Քլորոպլաստի ներքին նյութը կոչվում է ստրոմա, համապատասխան ցիտոպլազման բակտերիաներում, և կազմված է մեկ կամ մի քանի ԴՆԹ-ի շրջանաձև մոլեկուլից։ Այն կազմված է նաև ռիբոսոմներից, բայց նրա սպիտակուցները սինթեզվում են կորիզի խիտ նյութում, որտեղից և տեղափոխվում են քլորոպլաստ։Ստրոմայում կան թիլակոիդների փաթեթներ, որոնք ֆոտոսինթեզի տեղն են։ Փաթեթների ձևով դասավորված թիլակոիդները կոչվում են գրաններ։ Թիլոկոիդներն ունեն հարթ սկավառակի տեսք։ Ներսում դատարկ տարածություն է, որը կոչվում է թիլակոիդյան տարածություն։ Ֆոտոսինթեզը տեղի է ունենում թիլակոիդների մեմբրանի վրա։ Ինչպես միտոքոնդրիումներում օքսիդային ֆոսֆորիլացումն է, այն տեղի է ունենում մեմբրանի վրա բիոսինթեզներով՝ պրոտոնային էլեկտրոքիմիական գրադիենտի անկնման պատճառով։

էնդոպլազմային ցանց

Կառուցվածք

Էնդոպլազմային ցանցը խողովակների, խորշերի կամ բշտաձև մանր հատիկների մի բարդ համակարգ է՝ կազմված լիպոպրոտեիդների 7,5 նմ տրամագծով երկու շերտերի թաղանթից։ Էնդ. ցանցը ունի մինչև 50 նմ երկարություն։ Խողովակներն ու խորշերը կազմում են մի ճյուղավոր, ամբողջ բջջապլազմայի մեջ ներթափանցված ցանց, որը պայմանավորում է նրա անվանումը։ Նա առավել զարգացած է այն բջիջներում, որոնցում սպիտակուցի սինթեզը ավելի ակտիվ է ընթանում (երիտասարդ բջիջներում, գեղձերի բջիջներում), և, ընդհակառակը, թույլ է զարգացած այն բջիջներում, որոնցում ոչ մեծ քանակությամբ սպիտակուց է սինթեզվում (լիմֆատիկ հանգույցների բջիջներում, փայծաղի բջիջներում)։ Էնդոպլազմային ցանցը լինում է հարթ կամ ողորկ և հատիկավոր։ Հարթ էնդ. ցանցի արտաքին շերտը հարթ է, այսինքն զուրկ է ռիբոսոմներից, իսկ հատիկավոր էնդ. ցանցի արտաքին շերտը գրանուլյար է՝ հատիկավոր։ Այդ հատիկները, որոնց տրամագիծը հասնում է մինչև 15 նմ, հարուստ են ՌՆԹ-ով և կրում են ռիբոսոմներ անվանումը։ Հարթ էնդ. ցանցի վրա կան ճարպեր և մոնոսախարիդներ սինթեզող ֆերմենտային համակարգեր, իսկ ռիբոսոմներ կրող էնդոպլազմային ցանցի վրա՝ սպիտակուցներ սինթեզող համակարգեր։

Ֆունկցիա

Հարթ էնդ. ցանցի ֆունկցիաներն են՝

• Մոնոսախարիդների սինթեզ
• Լիպիդների սինթեզ
• Թունավոր նյութերի վնասազերծում
• Ca-ի իոնների փոխադրում և կուտակում

Ճարպերը և մոնոսախարիդները (ածխաջրերը) կուտակվում են էնդ. ցանցի խողովակներում և խորշերում (ցիստերներում) և տեղափոխվում են համապատասխան օրգանոիդներ, որոնցում նրանք օգտագործվում են կամ կուտակվում որպես բջջային ներառուկներ։

Ռիբոսոմներ

Կառուցվածք

Ռիբոսոմները բջջային ամենափոքր օրգանոիդներն են, սովորական լուսային մանրադիտակով անտեսանելի։ Պրոկարիոտ բջիջների ռիբոսոմների տրամագիծը 20 նմ, իսկ էուկարիոտիկ բջիջներինը՝ 25-30 նմ է։ Ռիբոսոմների հայտնաբերումը և նրանց ուսումնասիրությունը հնարավոր դարձավ միայն էլեկտրոնային մանրադիտակի օգնությամբ։Ռիբոսոմների մեծ մասը տեղավորված է հատիկավոր էնդոպլազմային ցանցի թաղանթի վրա խմբերով՝ 5 և ավելի/ առաջացնելով յուրովի շղթա, որում միմյանց են միանում ի-ՌՆԹ-ի թելանման մոլեկուլներով։ Այդ խմբի ռիբոսոմները կոչվում են պոլիռիբոսոմներ կամ պոլիսոմներ։Իսկ որոշ ռիբոսոմներ ցիտոպլազմայում գտնվում են ազատ վիճակում։Ռիբոսոմներ կան նաև միտոքոնդրիումներում, պլաստիդներում։ Յուրաքանչյուր բջջում կա մի քանի հազար ռիբոսոմ։

Ֆունկցիան

Ռիբոսոմի ֆունկցիան է սպիտակուցի սինթեզը։ Ռիբոսոմներում է տեղի ունենում ամինաթթուներիմոլեկուլների որոշակի դասավորությունը և պոլիպեպտիդային շղթայի առաջացումը։

Լիզոսոմներ

Կառուցվածք

Ունի մեկ թաղանթ, ձևավորվում է Գոլջի կոմպլեքսում կամ էնդոպլազմային ցանցում, պարունակում է 30-ից ավելի տարբեր ֆերմենտներ՝ հիդրոլազներ։0,2-0,4 մկմ չափերով, միաթաղանթ բշտիկաձև օրգանոիդներ են։ Լիզոսոմների թաղանթում տեղադրված են փոխադրիչ-սպիտակուցների մոլեկուլները, որոնք լիզոսոմից ցիտոպլազմա են տեղափոխում հիդրոլիզի ենթարկված նյութերը։ Լիզոսոմները բաժանվում են նախալիզոսոմների, բուն լիզոսոմների և հետլիզոսոմների։Լիզոսոմները թթվային միջավայր ունեցող օրգանոիդներ են, որոնք պարունակում են բազմաթիվ քայքայող ֆերմենտներ։ Լիզոսոմները հայտնաբերված են միայն կենդանական բջիջներում և պատասխանատու են բջջում հայտնաբերված տարբեր նյութերի, օրգանոիդների քայքայման համար։ Լիզոսոմները պատված են միաշերտ թաղանթով, նրանց չափսը և տեսքը փոփոխական է, սակայն հիմանկանում նրանք ունեն 0,5 մմ տրամագիծ։ Լիզոսոմային մեմբրանի լյումենային «ներքին» հատվածի մեմբրանային սպիտակուցները գլիկոզիլացված են, ինչի շնորհիվ առաջանում է կարբոհիդրատային ծածք, որը պաշտպանում եմ մեմբրանային սպիտակուցները լիզոսոմային պրոտեազներից։ ԱԵՖ-կախյալ պրոտոնային պոմպը ապահովում է լիզոսոմների ներսում թթվային միջավայրը ։ Թթվային միջավայրն անհրաժեշտ է մակրոմոլեկուլների էնզիմատիկ ճեղքման համար, որն ապահովվում է թթվային հիդրոլազների ակտիվացմամբ, ինչպես նաև թթվային միջավայրում մակրոմոլեկուլների դենատուրացիայի շնորհիվ։ Մակրոմոլեկուլների քայքայումից առաջացած միացությունները տեղափոխվում են դեպի ցիտոպլազմ, որտեղ մասնակցում են տարբեր սինթետիկ պրոցեսների, կամ արտազատվում են բջջից։

Ֆունկցիան

• Ընդունակ են քայքայել օրգանական և այլ նյութեր (ներբջջային մորսողություն)
• Ավտոլիզ
• Օտարածին սպիտակուցների քայքայում

Լիզոսոմները առաջանում են էնդոսոմներից Լիզոսոմային ֆերմենտները սինթեզվում են ռիբոսոմների կողմից հատիկավոր Էնդոպլազմային ցանցի վրա և անցնում Էնդոպլազմային ցանցի լյումենային հատված, այնուհետև Գոլջիի ապարատ։ Էնդոպլազմային ցանցում և Գոլջիի ապարատում մոդիֆիկացվելուց և հասունանալուց հետո լիզոսոմային ֆերմենտները թիրախավորվում են տրանս-Գոլջիի ապարատում։ էնզիմների թիրախավորումը դեպի լիզոսոմներ ապահովվում է սպիտակուցներին mannose-6-phosphate ավելացացմամբ։ Լիզոսոմային էնզիմները հիմնականում մասնակցում են ներբջջային քայքայման պրոցեսներին, սակայն որոշ դեպքերում լիզոսոմները կարող են նաև արտազատել իրենց էնզիմներն էկզոցիտոզի միջոցով և, այդպիսով, մասնակցել նաև արտաբջջային քայքայման պրոցեսներին։ Լիզոսոմներում քայքայվող միացությունները հիմնականում ունեն արտաբջջային ծագում, սակայն ներբջջային անպետք միացությունները (օրգանոիները նույնպես քայքայվում են լիզոսոմներում։ Այս երևույթը բաժանում է լիզոսոմները 2 հիմնական խմբի՝ աուտոֆագ լիզոսոմներ ) ներբջջային միացությունների (օրգանոիդների մարսում) և հետերոֆագ լիզոսոմներ (արտաբջջային ծագում ունեցող միացությունների մարսում)։

Օգտակար հղումներ՝

1. Արտավազդ Բ. Արտաշեսյան արքայատոհմի անկումը
2. Արտավազդ Բ

Տեսանյութեր՝

1. Արտավազդ Բ՝ պատիվը՝ կյանքից վեր
2. Արտաշեսյան յարստություն.Արտավազդ Բ

Առաջադրանք

Ներկայացրե՛ք Արտավազդ 2-րդ թագավորին հինգ նախադասությամբ։

Արտավազդը ճկուն դիվանագետ էր: Արտավազդ II–ը (Ք.ա. 55–34 թթ.) գահ բարձրացավ միջազգային չափազանց բարդ իրադրության պայմաններում: Արտավազդը Տիգրան Մեծի որդին է։

1.Объясните смысл пословицы. «У него слово слову костыль подаёт.» Слабо развитая речь у человека.

2. Подберите к словам антонимы так, чтобы первые буквы составили слово: широкий – , твёрдый – , старый – , скучный – , дробный – , неряшливый – . Широкий-узкий
Твёрдый-мягкий
Старый-новый
Cкучный-интересный
Дробный-целый
Неряшливый-аккуратный
УМНИЦА

3.О чем идет речь?Его вешают, приходя в уныние, всюду суют, вмешиваясь не в свое дело, им клюют, его задирают, на нем ставят зарубки. НОС

4.Шифровка. Составьте слово, переставив буквы: КЛЕРОЗА, БАДУСЬ, РВАНЬЯ, ЛАУЦИ. Зеркало, судьба, январь, улица

5. Все мы знаем, что русский язык – развивающееся явление. В нём с завидной регулярностью возникали, возникают и будут возникать новые слова. Мы обратим свой взор на неологизмы начала 21 века. По лексическому значению догадайтесь, о каких словах идёт речь. Человек, ведущий сетевой журнал или дневник событий — … .Форма времяпрепровождения в виде посещения магазинов — … .Автопортрет, снимок самого себя на фотокамеру — …. 1)Блоггер 2)Шоппинг 3)Селфи

6.Ответь на вопрос.1.Кем был Мхитар Себастаци и почему наш комплекс назвали его именем? 2.Где находится конгрегация мхитаристов? 1.Мхитар Севастийский (Манук Петросян; родился 7 ноября 1676 ) был Армянский католик монах, а также выдающийся ученый и богослов, основавший Орден Мхитаристов.
«Образовательная и исследовательская среда Educomplex очень похожа на аббатство. Творческие и увлеченные учителя очень похожи на настоятелей, Юго-западный район Еревана напоминал тогда остров. Он был изолирован от Еревана, от Армении. И если добавить на наше почитание к Мхитара Себастаци, станет ясно, что был выбран правильное имя.
2)На острове Сан-Лацаро недалеко от Венеции.